2010-ին գրված ու 2017-ին վերանայված էսսեի նախաբանն ու առաջին մասը (ռուսերեն)
Վահագն Գրիգորյանի «Ադամամութ» վեպի առիթով (1984)
Էսսե ապրիլի 24-ի մասին, 1990
Էսսե-գրախոսական, գրված 2008-ին և վերախմբագրված 2017-ին, ռուսերեն
չվերջացված գրախոսական-էսսե, 2004, 2013, ռուսերեն
«Աշխարհն անսահման էր և մաքուր», 2013, ռուսերեն
Էսսե ռուսերեն, գրված 2014 թ. ապրիլին և այնօր չհրապարակված
կամ Աղասի Այվազյան. արձակ, արվեստ, տաղանդ, «Հրապարակ նկուղ» գրքից, 1984, 1988, 2011
էսսե ռուսերեն 2015